Sự phát triển nhanh chóng của sàn thương mại điện tử đã đặt ra những thách thức cho ngành Thuế

Đó là nhận định của đại diện Tổng cục Thuế, bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Vụ DNNCN) tại buổi Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử" do Cổng TTĐT Chính phủ tổ chức chiều 29/9.

Tham dự có các khách mời gồm: GS-TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân; bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương; bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Trưởng phòng Thông tin điện tử, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông.

Đại diện các cơ quan, đơn vị tham gia buổi Tọa đàm trực tuyến. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)

Những thách thức mà ngành Thuế phải đối mặt

Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ DNNCN, đối với việc triển khai thu thuế sàn thương mại điện tử (TMĐT), ngành Thuế gặp khó khăn trong việc quản lý đầy đủ các nguồn thu, đối tượng nộp thuế, xác định căn cứ tính thuế... trong khi đó, đại diện Bộ Công Thương cho biết doanh thu TMĐT Việt Nam năm 2021 ước đạt 13,7 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2020 và chiếm 6,5% tổng doanh thu bán lẻ cả nước.

Theo xu hướng phát triển sàn TMĐT, sẽ có sự chuyển dịch doanh thu từ các giao dịch giữa DN đến người tiêu dùng sang các giao dịch giữa các cá nhân với nhau. Thực tế hiện nay, có nhiều doanh nghiệp (DN) đang sử dụng các phương thức giao dịch sàn TMĐT để giảm thiểu các khâu trung gian; giảm chi phí và tăng tốc độ lưu thông hàng hóa. Đồng thời, cũng ngày càng nhiều cá nhân sử dụng các mạng xã hội, các trang sàn TMĐT để cung cấp hàng hóa, dịch vụ đến người tiêu dùng.

Bà Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, chính sự phát triển nhanh chóng, bùng nổ cùng nhiều hình thức mới của sàn TMĐT trong thời gian qua đã đặt ra những thách thức mà ngành Thuế phải đối mặt khi triển khai thu thuế sàn TMĐT như khó khăn trong quản lý đầy đủ các nguồn thu, đối tượng nộp thuế, xác định căn cứ tính thuế.

Bên cạnh đó, khó phân biệt rõ loại thu nhập làm cơ sở đánh thuế bởi trong nền kinh tế số rất khó phân biệt một số loại thu nhập, đặc biệt là bản quyền, phí dịch vụ và lợi nhuận kinh doanh.

Một khó khăn nữa là kiểm soát giao dịch kinh doanh để quản lý đối tượng thu thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT. Một đối tượng có thể có nhiều gian hàng trên một sàn giao dịch sàn TMĐT và cùng lúc trên nhiều sàn giao dịch sàn TMĐT hoặc cùng lúc trên nhiều trang mạng xã hội.

Ngoài ra, việc kiểm soát dòng tiền cũng không dễ dàng khi mà hệ thống thanh toán theo hình thức COD (trả tiền mặt khi giao hàng) được áp dụng phổ biến hơn các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Cần những giải pháp căn cơ và sự ủng hộ của toàn xã hội

Theo GS-TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính-Ngân sách Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng việc quản lý thu thuế với hệ thống sàn TMĐT hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề kinh doanh xuyên biên giới.

Tuy nhiên, nhờ nền tảng chuyển đổi số trong quản lý thuế, Việt Nam được đánh giá là một trong 4 nước đi đầu ở khu vực Đông Nam Á về việc quản lý thuế xuyên biên giới thông qua việc các nhà mạng phải kê khai thuế trên Cổng TTĐT, khẳng định quyền thu thuế của Việt Nam đối với các hoạt động kinh doanh TMĐT kinh doanh dựa trên nền tảng số.

Bên cạnh những việc đã triển khai về mặt kỹ thuật, công nghệ, theo GS-TS. Hoàng Văn Cường việc tạo lập khuôn khổ pháp lý cũng được chú trọng. Việt Nam cũng đã chủ động để hình thành nên yếu tố như sửa đổi Luật Quản lý thuế tích hợp ngay những nội cung về quản lý thuế đối với sàn TMĐT, sau đó là quy định của pháp luật về thực thi của Chính phủ.

Theo GS-TS. Hoàng Văn Cường, thời gian qua, ngành Thuế đã triển khai nhiều giải pháp để quản lý thuế đối với hoạt động sàn TMĐT như: tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế tự kê khai chịu trách nhiệm, đặc biệt hướng dẫn người nộp thuế là các NCCNN có thể kê khai, nộp thuế trên Cổng TTĐT của ngành Thuế. Cùng với đó, lực lượng chức năng hướng dẫn người nộp thuế là cá nhân kinh doanh thực hiện kê khai theo đúng quy định của pháp luật.

“Một điểm rất nổi bật, đó là việc ngành Thuế đã tích cực chủ động tham gia đàm phán Hiệp định đa phương về phân bổ quyền đánh thuế đối với thu nhập từ hoạt động kinh tế số; hoàn thiện quy định, chính sách pháp luật về thuế để tăng cường khả năng trách nhiệm của các sàn TMĐT trong việc khai thuế, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, các cá nhân kinh doanh có hoạt động kinh doanh thông qua sàn sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế để quản lý thuế. Tuy nhiên, theo tôi, đây là một chính sách lớn và cần sự đồng lòng vào cuộc của cả xã hội.” - GS-TS. Hoàng Văn Cường đặc biệt nhấn mạnh

Về nguyên tắc quản lý thuế thì mọi tổ chức cá nhân phải thực hiện, phát biểu tại cuộc tọa đàm, bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho rằng, Nghị định 85/2021/NĐ-CP về sàn TMĐT đã quy định rất rõ ràng và có những điểm rất mới về quản lý TMĐT.

“Việc tăng trách nhiệm chủ sàn TMĐT và đã có những quy định điều chỉnh đối với các sàn TMĐT có yếu tố nước ngoài theo tôi đó là những bước tiến và cải cách mạnh mẽ góp phần quan trọng trong minh bạch hóa công tác quản lý thuế và góp phần quan trọng trong cải cách thuế theo hướng hiện đại hóa, số hóa.” - bà Nguyễn Thị Minh Huyền đánh giá.  

Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, hiện ngành Thuế đã và đang tiếp tục hiện đại hóa quản lý thuế; nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để kết nối, lưu trữ thông tin để hỗ trợ, kết nối với người nộp thuế (NCCNN, sàn TMĐT...) theo hình thức điện tử trực tiếp tại Cổng TTĐT của Tổng cục Thuế.

Với mục tiêu “Lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ” ngành Thuế đã đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa công tác quản lý thuế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong việc thực hiện khai thuế, nộp thuế trong đó có đối tượng nộp thuế là những nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) kinh doanh tại Việt Nam.

Để hiện thực hóa mục tiêu, ngày 21/3, Bộ Tài chính đã chính thức khai trương Cổng TTĐT dành cho NCCNN không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam và triển khai ứng dụng thuế điện tử trên nền tảng thiết bị di động (eTax Mobile) cho các cá nhân.

Sau hơn 6 tháng triển khai Cổng TTĐT dành cho NCCNN, đến nay đã có 36 NCCNN đăng ký, kê khai và nộp thuế qua cổng. Trong số đó, có 6 NCCNN lớn như Meta (Facebook), Google, Microsoft, TikTok, Netfix, Apple chiếm 90% thị phần doanh thu dịch vụ TMĐT kinh doanh trên nền tảng số xuyên biên giới tại Việt Nam đã thực hiện đăng ký thuế, khai thuế và nộp thuế tại Việt Nam với tổng số thuế đã nộp hàng chục triệu USD, EUR tương đương hàng trăm tỷ đồng. Riêng Meta đã nộp 16,8 triệu Euro, Tiktok đã nộp 81,7 tỷ đồng,…

Bà Nguyễn Thị Lan Anh cho biết, hiện các NCCNN lớn như Meta (Facebook), Google, Microsoft, TikTok, Netfix, Apple đã chủ động phối hợp với cơ quan thuế để tìm hiểu các chính sách thuế, có các đề xuất, góp ý cho cơ quan thuế để hoàn thiện chính sách thuế, công cụ quản lý thuế, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan thuế.

Điều này cũng cho thấy chính sách thuế, quản lý thuế của Việt Nam phù hợp với thông lệ quốc tế, đảm bảo sự công bằng, minh bạch cho các tổ chức, DN trên toàn thế giới khi kinh doanh tại Việt Nam.

Theo https://www.gdt.gov.vn/wps/portal/!ut/p/z1/vVJNc4IwFPwreuDI5AEp4BGxw5fYOi0ouTAZQKQtAWsGa399g-30hrbjtLm8vMlmd1-yiKA1Iox2VUl51TD6IvqE6Km9DOw4iAHM6H4GXhgaceTNAB4NFCOCSMZ4y7coKXM-yhrGC8Yl2NNU9KfKisP-e5MWAtLURwlUUFUJ-JaycjSRAHS40XKNyrTIsIwzMGUTNqqcZ4aiaBTyCUCv1mZVjpIfoVeX7BNxDAPL6u-TE8R2LBcbc8GAHQAPT-8Wrr1UwNO-AGc4EuHBGPTgY7TqquKAIta81uLFH345ontRQb9S4Sy9E8Df0qtX0vufHzgcARHx6mm3I5bIcZ_dN47W_xDktq5N7Sg_b8JbDSd-9z5dyH2ZW-PxB8RugF8!/dz/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/